YATIRIMA YÖNELİK DEVLET YARDIMLARI

Yatırımlarda devlet desteği sağlayan Yatırım Teşvik Belgesi sayesinde vergi-harç muafiyeti, SGK prim muafiyeti, faiz veya kâr payı desteği ve yatırım yeri tahsisi uygulanmaktadır. Yatırım Teşvik Belgesi ile sağlanan avantajlar, yatırımın konusuna ve bölgesine göre değişiklik göstermektedir.

Yatırım Teşvik sistemi üç şekilde uygulanmaktadır.

  • GENEL TEŞVİK
  • BÖLGESEL TEŞVİK
    • Bölgesel Teşvik Unsurundan Faydalanan Sektörler
    • Dipnotlar
    • Öncelikli Yatırım Konuları
    • Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar
    • Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırımlar
  • STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ

1. GENEL TEŞVİK

Bölgesel, stratejik yatırımlar ve teşvik edilmeyen yatırım konuları ile öngörülen şartları sağlamayan yatırım konuları dışında kalan tüm yatırımlarda herhangi bir bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik uygulanmaktadır.

Genel Teşvik Kapsamında Verilen Destekler

  • Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası
  • Gümrük vergisi muafiyeti (01.01.2022 tarihinden itibaren Gümrük Vergisinden muafiyet sağlanamayacak makine ve teçhizatlar için iletişime geçiniz.)
  • Gelir vergisi stopajı desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için)
  • Sigorta primi işveren hissesi desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için)

Genel Teşvik uygulaması için dikkate alınacak asgari sabit yatırım tutarı,

  • 1. ve 2. bölgelerde asgari 1 milyon TL (01.01.2022’den itibaren 3 milyon TL)
  • 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde ise asgari 500 bin TL (01.01.2022’den itibaren 1,5 milyon TL)

olarak belirlenmiştir. 6 bölgeye ayrılan illere Bölgesel Teşvik kısmında yer verilmiştir.

Genel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen tersanelerin gemi inşa yatırımlarında tamamlama vizesi şartı aranmaz. Sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, gemi inşası devam etse dahi yatırıma başlama tarihinden itibaren en fazla 18 ay süreyle desteklenir.

Kamu kurum ve kuruluşları adına genel teşvik uygulamaları kapsamında düzenlenen teşvik belgeleri için asgari sabit yatırım tutarı şartı ve yatırım tamamlama vizesi şartı aranmaz.

2. BÖLGESEL TEŞVİK

Sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak iller, aşağıda belirtilen altı bölgeye ayrılmış olup, illere göre değişiklik gösteren desteklenen sektörler ve yatırım koşulları için iletişime geçiniz.

Destek Unsurları 1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 6. Bölge
KDV İstisnası + + + + + +
Gümrük Vergisi Muafiyeti + + + + + +
Vergi İndirimi – İndirim Oranı %50 %55 %60 %70 %80 %90
Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı %15 %20 %25 %30 %40 %50
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği – Destek Süresi 2 yıl 3 yıl 5 yıl 6 yıl 7 yıl 10 yıl
Sigorta Primi İşveren Hissesi Destek Tutarının Sabit Yatırıma Oranı %10 %15 %20 %25 %35 %50
Yatırım Yeri Tahsisi + + + + + +
Faiz/Kâr Payı Desteği* – TL Kredi 3 puan 4 puan 5 puan 7 puan
Faiz/Kâr Payı Desteği – Döviz Kredi 1 puan 1 puan 2 puan 2 puan
Faiz/Kâr Payı Desteği – Destek Üst Limiti 1 milyon TL 1.2 milyon TL 1.4 milyon TL 1.8 milyon TL
Sigorta Primi Desteği 10 yıl
Gelir Vergisi Stopajı Desteği 10 yıl
İnşaat-Yapı Harçları Muafiyeti + + + + + +
Emlak Vergisi Muafiyeti + + + + + +
Damga Vergisi Muafiyeti + + + + + +

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi – Bölge bazında İller

1. Bölge Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Muğla, Tekirdağ
2. Bölge Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri Hariç), Denizli, Edirne, Isparta, Karabük, Kayseri, Kırklareli, Konya, Manisa, Sakarya, Yalova
3. Bölge Adana, Burdur, Düzce, Gaziantep, Karaman, Kırıkkale, Kütahya, Mersin, Samsun, Trabzon, Rize, Uşak, Zonguldak
4. Bölge Afyonkarahisar, Aksaray, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Elâzığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırşehir, Malatya, Nevşehir, Sivas
5. Bölge Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat
6. Bölge Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkâri, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van, Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi – Alfabetik Sıralı İller

Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ankara, Antalya, Ardahan, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bartın, Batman, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa,  Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri Hariç), Çanakkale Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Elâzığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkâri, Hatay, Iğdır, Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Tunceli, Uşak, Van, Yalova, Yozgat, Zonguldak.

Yatırım Teşvik Belgesi Bölgesel Teşvik Unsurundan Faydalanan Sektörler

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenecek yatırımlarda sektörlere göre asgari yatırım tutarı, il ve bölge bazında değişkenlik gösterir.

  • Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil olmak üzere entegre hayvancılık yatırımları (dipnot 5’te belirtilen asgari kapasite şartlarına uymayan yatırımlar
    hariç)
  • Su ürünleri yetiştiriciliği (balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil)
  • Gıda ürünleri ve içecek imalatı (dip not 6’da belirtilen yatırım konuları hariç)
  • Tekstil ürünleri imalatı (dip not 8’de belirtilen şartları sağlamayan iplik ve dokuma yatırımları hariç)
  • Giyim eşyası imalatı
  • Derinin tabaklanması ve işlenmesi
  • Derinin tabaklanması, işlenmesi (sadece İstanbul Deri İhtisas OSB ve Tuzla OSB’de yapılacak yatırımlar)
  • Bavul, el çantası, saraciye, ayakkabı vb imalatı
  • Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), hasır ve buna benzer örülerek yapılan maddelerin imalatı
  • Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı
  • Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı
  • Kimyasal Gübre ve Azotlu Bileşenlerin İmalatı
  • Pestisit (haşarat ilacı) ve diğer zirai- kimyasal ürünlerin imalatı
  • İlaç/eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünlerin imalatı
  • Parfüm ile kozmetik ve tuvalet malzemeleri imalatı
  • Patlayıcı madde imalatı
  • İç ve dış lastik imalatı
  • Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı (cam ve cam ürünleri, fırınlanmış kilden kiremit, briket, tuğla ve inşaat malzemeleri, çimento, hazır beton ve harç hariç)
  • Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı (çok katlı yalıtım camları, kiremit, briket, tuğla, çimento, hazır beton ve harç hariç)
  • Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı (fırınlanmış kilden, kiremit, biriket, tuğla ve inşaat malzemeleri, çimento, inşaat amaçlı beton ürünleri, hazır beton, harç, çok katlı yalıtım camları hariç)
  • Düz cam, düz camın şekillendirilmesi ve işlenmesi (çok katlı yalıtım camları hariç) çukur cam ve cam elyafı imalatı
  • Düz cam, düz camın şekillendirilmesi ve işlenmesi (çok katlı yalıtım camları hariç) çukur cam, cam elyaf ve camdan elektrik izolatörleri ve seramik yalıtım malzemeleri imalatı
  • Seramikten yapılan sıhhi ürünler, seramik yalıtım malzemeleri, seramik karo ve kaldırım taşı imalatı
  • İnşaat amaçlı beton ürünleri imalatı
  • Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı; inşaat amaçlı beton ürünleri imalatı, kireç, alçı
  • İnşaat amaçlı beton ürünleri imalatı ve ısı veya ses izole edici eşya ve karışımlar
  • Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, metal döküm sanayi
  • Metal eşya
  • Merkezi ısıtma radyatörleri ve kazanlarının imalatı, buhar kazanı imalatı (merkezi kalorifer kazanları hariç)
  • Makine ve teçhizat imalatı
  • Sınai kalıp
  • Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı
  • Elektrikli makine ve cihazları imalatı
  • Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı
  • Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı
  • Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi
  • Hava taşıtları ve motorlarının bakım ve onarımı
  • Motosiklet ve bisiklet üretimi
  • Mobilya imalatı (sadece plastikten imal edilenler hariç), müzik aletleri imalatı, spor malzemeleri imalatı, oyun ve oyuncak imalatı, kalem imalatı ile çocuk arabaları ve pusetler ile bunların aksam ve parçaları imalatı
  • Oteller
  • Öğrenci yurtları
  • Soğuk hava deposu hizmetleri
  • Lisanslı depoculuk
  • Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç)
  • Hastane yatırımı, huzurevi
  • Akıllı çok fonksiyonlu teknik tekstil
  • Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri
  • Kömür gazı üretimi (sentez gazı)
  • Seracılık
Dip Notlar
  • İstanbul ili hariç olmak üzere Bakanlık tarafından ilan edilen İhtisas Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleştirilecek ihtisas konusundaki yatırımlar, ilgili bölgede seçilmiş sektörler arasında yer almasa dahi bölgesel desteklerden yararlanır.
  • Turizm yatırım/işletme belgeli özel tesis, yayla/dağ evi ve butik otel yatırımlarında “3 yıldız ve üzeri” şartı aranmaz.
  • 6’ncı bölgede gerçekleştirilecekler ve US-97 Kodu 2102, 2109.1.02, 2109.3, 2109.4 olan üretim konularına yönelik yatırımlar hariç olmak üzere, sadece kağıt hamurundan başlayan entegre kağıt ve kağıt ürünleri üretimi konusundaki yatırımlar bölgesel desteklerden yararlanabilir.
  • Entegre hayvancılık yatırımlarında;
    • 1’inci ve 2’nci bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 700 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, damızlık küçükbaş hayvan entegre yatırımlarında 2.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 2.000 küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz).
    • 3’üncü, 4’üncü ve 5’inci bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, damızlık küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000 küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz).
    • 6’ncı bölge hariç olmak üzere, gıda ürünleri ve içecek imalatı yatırımlarından “şehriye, kuskus, yufka, kadayıf, ekmek (donuk ekmek ve ekmek hamuru hariç), pirinç, rakı, bira, linter pamuğu, çay, fındık kırma/kavurma, hazır çorba ve et suları ve müstahzarları üretimleri ile tahıl ve baklagil tasnif ve ambalajlanması” yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz.
  • Derinin tabaklanmasına yönelik yatırımlar sadece organize sanayi bölgelerinde teşvik edilir.
  • Altıncı Bölge hariç olmak üzere, iplik (yün ipliği, akıllı ve çok fonksiyonlu teknik tekstil hariç) konusunda sadece modernizasyon cinsindeki yatırımlar bölgesel desteklerden yararlanır. Ayrıca, İstanbul ili hariç olmak üzere, 1’inci ve 2’nci bölgelerde asgari 2 milyon TL, 3’üncü, 4’üncü ve 5’inci bölgelerde asgari 1 milyon TL ve 6’ncı bölgede asgari 500 bin TL tutarındaki dokuma yatırımları bulunduğu bölgenin bölgesel desteklerinden yararlanır. Söz konusu tutarların altında kalan yatırımlar genel teşvik uygulamalarından yararlanır. Bu hüküm daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri de dahil olmak üzere tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine de uygulanır.
  • 6’ncı bölge hariç olmak üzere, I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek maden istihraç ve/veya işleme yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz.
  • Aşağıda belirtilen yatırım konuları bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır:
    • Müteharrik karakterli araçlar hariç olmak üzere lojistik yatırımları.
    • Jeotermal enerji ile veya enerji santralleri atık ısısı ile konut ısıtma/soğutma yatırımları.
    • Asgari 5 milyon TL tutarındaki havalimanı ve havalimanı yer hizmetleri yatırımları ile liman ve liman hizmetleri yatırımları (yat limanı ve marina dahil).
    • İstanbul İli hariç olmak üzere, rafine edilmiş petrol ürünleri yatırımları.
    • 4’üncü ve 5’inci bölgelerde gerçekleştirilecek cam ve cam ürünleri imalatı konusundaki yatırımlar (çok katlı yalıtım camları hariç).
    • Turizm yatırım veya işletme belgeli deniz turizmi tesis yatırımları.
    • 5’inci bölge illerinde aynı organize sanayi bölgesinde gerçekleştirilecek komple yeni cinsindeki iplik, dokuma ve apreleme konularında her üç yatırım konusunu içeren entegre yatırımlardan, iplik ve dokuma kapasitesinin apreleme kapasitesini aşmaması kaydıyla EK-2A ve EK-4’de belirtilen asgari tutarları ayrı ayrı sağlayan yatırımlar.
    • 4’üncü ve 5’inci bölgelerde gerçekleştirilecek kauçuk ve kauçuk ürünleri imalatı konusundaki yatırımlar.
  • Birden fazla bölgede gerçekleştirilecek bölgesel yatırımlar, görece daha fazla gelişmiş bölgenin desteklerinden yararlanır. Ancak, bölgesel nitelikteki entegrasyon yatırımlarında entegrasyonu oluşturan ve farklı bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlar, ayrı teşvik belgesi düzenlenmesi kaydıyla bulunduğu bölgenin desteklerinden yararlanır.
  • Asgari 5 milyon TL tutarındaki sondaj yatırımları 2’nci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.
  • Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki illerde kurulacak çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin bölgesel teşviklerinden herhangi bir asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın yararlanır.
Öncelikli Yatırım Konuları

Öncelikli yatırım konularında arasında yer alan yatırımlarda 5’inci bölge desteklerinden faydalanılabilir. Ancak bu yatırımlar, 6’ncı bölgede yer almaları halinde bulunduğu bölge desteklerine tabidir.

Destek Unsurları 5. Bölge
KDV İstisnası +
Gümrük Vergisi Muafiyeti +
Vergi İndirimi* Vergi İndirimi Oranı %80
Destek Tutarının Yatırıma Katkı Oranı %40
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği** Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Muafiyet Süresi 7 yıl
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Tutarının Sabit Yatırım Tutarına Oranı %35
Yatırım Yeri Tahsisi +
Faiz/Kâr Payı Desteği*** TL Kredi 5 puan
Döviz Kredi 2 puan
Destek Üst Limiti 1,4 milyon TL
İnşaat-Yapı Harçları Muafiyeti +
Emlak Vergisi Muafiyeti +
Damga Vergisi Muafiyeti +

*Vergi İndirimi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar belirtilen oranda indirimli olarak uygulanır.

**Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin tutarı, desteklenen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %35’ini geçemez.

*** Faiz/Kâr Payı Desteği, 1,4 milyon TL’den düşük olmamak ve sabit yatırım tutarının %20’sini geçmemek kaydıyla TL cinsi kredilerde 7 puan, döviz ve dövize endeksli kredilerde 3 puan olarak uygulanır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kaynaklı TL cinsinden “Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi” kapsamındaki yatırımlarda 5 puan destek verilir. Asgari 50 milyon TL tutarındaki elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatını da içeren sanayi tesisi yatırımları ile AR-GE ve çevre yatırımlarında sağlanacak faiz veya kâr payı desteği tutarı, sabit yatırım tutarının %10’unu geçmemek kaydıyla 10 milyon Türk Lirasını geçemez.

Öncelikli Yatırım Konuları
  • Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.
  • Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre orta yüksek ve yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik test merkezi yatırımları.
  • Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.
  • Savunma Sanayii Başkanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar.
  • Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç).
  • Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakım evleri, okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.
  • Bakanlık, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.
  • Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
  • Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
  • Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar hariç olmak üzere, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 ton eşdeğer petrol (TEP) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut durumuna göre en az %15 oranında enerji tasarrufu sağlayan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar.
  • Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı üretim tesisleri hariç).
  • Asgari 50 milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları.
  • Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
  • Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar (US-97 Kodu: 2423, 30, 32, 33 ve 353).
  • Maden Kanununa istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
  • Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
  • Direk soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.
  • Lisanslı depoculuk yatırımları.
  • Nükleer enerji santrali yatırımları.
  • Araştırma ve referans laboratuvarı, tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları referans laboratuvarı, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarı ile deney hayvanları üretim test ve araştırma merkezi birimlerinin yer aldığı laboratuvar kompleksi yatırımları.
  • Asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) sera yatırımları.
  • Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar.
  • Asgari 5 milyon TL tutarındaki 100 kişi ve üzeri kapasiteli yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri ve esenlik tesisi (wellness) yatırımları.
  • Orta-yüksek teknolojili yatırım konularında gerçekleştirilecek asgari 500 milyon TL tutarındaki yatırımlar. (Orta-yüksek teknolojili yatırım konuları US-97 kodu: 24 (2423 hariç), 29, 31, 34, 352, 359)
  • Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.
  • Asgari 50 milyon TL tutarındaki elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatını da içeren sanayi tesisi yatırımları.
  • AR-GE ve çevre yatırımları.
  • Bakanlık tarafından ilan edilecek uluslararası teknik standartları karşılayan ve asgari 5.000 metrekare beyaz alan şartını sağlayan veri merkezi yatırımları.
Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar
A. TARIM VE TARIMSAL SANAYİ
  • Un, irmik (makarna imalatı ile entegre irmik yatırımları ve mısır irmiği yatırımları hariç), yem (balık unu, balık yağı, balık yemi ve entegre hayvancılık üretimi içindeki yem üretimi hariç), mısır nişastası ve nişasta bazlı şeker (nişasta sütünden, münhasıran kristal fruktoz üretimine yönelik yatırımlar hariç).
  • Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmeler (hazır yemek).
  • Küp şeker.
  • 5 dekarın altındaki seracılık yatırımları.
  • Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği hariç).
  • Bölgesel uygulamalar kapsamında teşvik edilecek entegre hayvancılık yatırımları ve şartlı desteklenecek hayvancılık yatırımları dışındaki hayvancılık yatırımları.
  • 5 ton/gün ve altında üretim kapasitesine sahip süt işleme yatırımları.
B. İMALAT, ENERJİ VE MADENCİLİK YATIRIMLARI
  • Tuğla ve kiremit üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar.
  • Kütlü pamuk işleme yatırımları (Iğdır ilinde gerçekleştirilecek asgari 30.000 ton/yıl kapasiteli kütlü pamuk işleme yatırımları hariç).
  • İplik (yün ipliği, 15 milyon Türk Lirasının üzerindeki iplik yatırımları, akıllı ve çok fonksiyonlu teknik tekstil üretimine yönelik yatırımlar hariç) konusunda modernizasyon yatırımları dışındaki yatırımlar.
  • Doğalgaza dayalı elektrik üretimi yatırımları (19/6/2012 tarihinden önce Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan lisansı alınmış olan komple yeni ve tevsi yatırımlar ile özgül yakıt tüketimini asgari %15 oranında azaltmaya yönelik modernizasyon cinslerindeki yatırımlar hariç).
  • Rödovans sözleşmesine istinaden gerçekleştirilecek madencilik yatırımları (Kamu kurum ve kuruluşları veya bunların doğrudan iştirakleri ile yapılan anlaşmalara istinaden kamuya ait maden sahalarında yapılan madencilik yatırımları bu kapsamda değerlendirilmez).
  • Ek-5’de yer alan demir çelik ürünlerinin üretimine yönelik yatırımlar (Ancak, bu üretim konularında aşağıdaki kriterleri birlikte sağlayan işletmeler sadece genel teşvik sisteminden desteklenebilir.)
    • Ortaklık yapısındaki bir veya birden fazla tüzel kişinin veya kamu kurum ve kuruluşunun hisseleri toplamının %25 veya daha fazla olmaması.
    • Başka bir işletmenin sermayesinin %25 veya daha fazlasına sahip olmaması.
    • Çalışan sayısı yıllık 250 kişiden az olması.
    • Yıllık net satış hasılatı 50 milyon Avro veya mali bilançosu değeri 43 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşmaması.

Bu kriterler, 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden düzenlenen belgelere de uygulanabilir.

  • Sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar (Ancak, söz konusu modernizasyon yatırımları ile 7 nci maddede belirtilen kriterleri birlikte sağlayan işletmelerin sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik yatırımları sadece genel teşvik sisteminden desteklenebilir).
C. HİZMETLER SEKTÖRÜ
  • Okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise ve yükseköğretim ile hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları dışında kalan eğitim yatırımları.
  • Poliklinik, muayenehane ve müşterek muayenehane yatırımları.
  • Turizm yatırım/işletme belgeli oteller, butik oteller, tatil köyleri, özel konaklama tesisleri ve dağ/yayla evleri dışında kalan turizm konaklama tesisleri.
  • Ülke genelinde yayım yapan günlük gazete basım hizmetleri, televizyon/radyo yayıncılığı ve baskı, basım, matbaa ve ambalaj yatırımları dışındaki basın ve yayın yatırımları.
  • Sinema salonu yatırımları.
  • Müteahhitlik hizmetleri ve konut üretimine yönelik yatırımlar.
  • Yolcu ve yük taşımacılığına yönelik otobüs ile çekici ve treyler yatırımları (Belediyelerin yapacakları yatırımlar hariç).
  • Hipermarket, ticaret merkezi, alışveriş merkezi ve otopark yatırımları dâhil toptan ve perakende ticarete yönelik yatırımlar.
  • Kara taşıtları bakım, onarım ve servis istasyonu yatırımları.
  • Petrol ürünleri (LPG dâhil) dağıtım yatırımları, akaryakıt istasyonu yatırımları.
  • Karayolları dinlenme tesisi yatırımları, mola noktaları.
  • Lokanta, kafeterya, eğlence yeri, günübirlik tesis (Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırım belgeli günübirlik tesisler hariç), termal kür tesisi ve yüzme havuzu yatırımları.
  • Yat ithali yatırımları.
  • Taşıt kiralama yatırımları.
  • Halı yıkama yatırımları.
  • Gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (Yazılım, AR-GE faaliyetleri, veri tabanı faaliyetleri, veri işleme, teknik test ve analiz faaliyetleri, ambalajlama faaliyetleri ile gösteri, sergi ve kongre faaliyetleri hariç).
  • Finansal kiralama faaliyetleri hariç olmak üzere mali aracı kuruluşların yatırımları.
  • Kapalı alanı 500 m2’nin altında olan soğuk hava deposu yatırımları.
  • Komple yeni ve tevsi niteliğindeki tersane yatırımları.

Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırımlar

Bu yatırımlarda Genel Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.

A. TARIM VE TARIMSAL SANAYİ
  • Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş.
  • Et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş.
  • Damızlık büyükbaş entegre hayvan yetiştiriciliğinde (et/süt yönlü) asgari 150 büyükbaş/dönem.
  • Kanatlı entegre yatırımlarında 100.000 adet/dönem.
  • Süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında (damızlık dâhil) 1.000 küçükbaş/dönem şartı aranır.
B. İMALAT SANAYİ
  • Hazır beton yatırımlarında asgari 100 m3/saat ve üzerindeki komple yeni yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenebilir.
C. HİZMETLER SEKTÖRÜ
  • Bir veya birkaç yerde gümrükleme ve sigortacılık hizmetlerinin de sunulduğu antrepo, elleçleme-paketleme ve otomasyon hizmetlerini birlikte içeren, asgari toplam kapalı alanı 10.000 m2 olan entegre lojistik yatırımları için, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından alınmış L2 belgesinin yatırım süresi sonuna kadar ibraz edilmesi kaydıyla, teşvik belgesi düzenlenebilir. Söz konusu teşvik belgeleri kapsamına yük taşımacılığına yönelik araçlar dâhil edilmez.
  • Boru hattıyla taşımacılık, petrol ve doğalgaz ürünleri, dolum ve depolama tesisi yatırımlarında dağıtım araçları ve tüpler hariç olmak üzere, sadece sabit tesise yönelik harcamalar için teşvik belgesi düzenlenebilir.
  • Kültür yatırımları için, Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak kültür belgesine istinaden teşvik belgesi düzenlenebilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak turizm belgesini haiz eğlence merkezi ve temalı tesis gibi konaklama içermeyen turizm yatırımları teşvik belgesine bağlanabilir. Ancak, münhasıran bu amaçla inşa edilenler dışında, yeme-içme, spor, eğlence ve satış üniteleri gibi birimler kapsama dâhil edilmez.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak Kültür veya Turizm Belgesini haiz fuar, kongre, sergi ve gösteri merkezi yatırımları için teşvik belgesi düzenlenebilir. Fuar ve sergi merkezlerinde, otopark hariç asgari kapalı alanın 5000 m2, kongre merkezlerinde asgari koltuk sayısının 1000, gösteri merkezlerinde ise asgari koltuk sayısının 2500 olması şartı aranır.
  • Spor tesisi yatırımlarında asgari 10 milyon TL sabit yatırım şartı aranır.
  • Havaalanı yer hizmeti yatırımlarında teşvik belgesi kapsamına trafiğe çıkmayan ve sadece apronda kullanılan motorlu taşıtlar dâhil edilebilir. Binek otomobilleri proje kapsamına dâhil edilmez.
  • Havayolu işletmeciliği ve kargo taşımacılığı yatırımlarında temin edilecek uçaklarda birim başına asgari kapasitenin 50 koltuk, kargo uçaklarında ise asgari kargo kapasitesinin 30.000 kg olması şartı aranır. Faaliyet konusu bizatihi havayolu işletmeciliği ve/veya kargo taşımacılığı olan yatırımlar dışında genel amaçlı ve hava taksi işletmeciliği amaçlı yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenmez.
  • Uydu, telsiz, kablo vb. iletişim ortamlarından gelen haberleşme, radyo, televizyon ve veri sinyallerini birleştirip tek bir paket halinde nihai tüketiciye iletimini sağlayan hizmet yatırımlarında nihai hizmeti alanlar tarafından kullanılan yatırım malları destek unsurlarından faydalandırılmaz.
  • Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, il özel idareleri, birlik, kooperatif vb. kuruluşların görev alanlarına yönelik olarak yapacakları yatırımlar proje bazında değerlendirilerek teşvik belgesi düzenlenebilir.
  • Sadece vinç hizmetlerine yönelik yatırımlarda her bir vinç için asgari 100 ton kaldırma kapasitesi aranır. 500 ton kaldırma kapasitesinin altında kullanılmış vinç ithaline izin verilmez.
  • Çamaşır yıkama ve kurutma yatırımlarında asgari 2 milyon TL sabit yatırım şartı aranır.
  • Yat inşa yatırımlarında teşvik belgesi düzenlenebilmesi için yat boyunun asgari 24 metre olması şartı aranır.

3. STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ

Aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar bölge farkı gözetilmeksizin stratejik yatırım olarak değerlendirilir.

  • Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon Türk Lirasının üzerinde olması
  • Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması (T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan alınacak proje onayı ile gerçekleştirilecek savunma sanayine yönelik yatırımlarda bu şart aranmaz.)
  • Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde, belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmaz.)
  • Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD Dolarının üzerinde olması (Yurt içinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda ve T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan alınacak proje onayı ile gerçekleştirilecek savunma sanayine yönelik yatırımlarda bu şart aranmaz.)

Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar ile altına dayalı entegre madencilik yatırımları, stratejik yatırım olarak değerlendirilmez.

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında, Öncelikli Ürün Listesindeki ürün ve hizmetlerin üretimine ilişkin olan ve Tebliğle belirlenecek kriterleri sağlayan yatırım projelerinden uygun görülenler, stratejik yatırım kriterleri aranmaksızın stratejik yatırım olarak desteklenebilir.

Stratejik Yatırımların Teşviki kapsamında verilen destekler

  • KDV istisnası
  • Gümrük vergisi muafiyeti
  • Vergi İndirimi: Tüm bölgelerde vergi indirimi oranı %90 ve yatırıma katkı oranı %50 olarak uygulanır.
  • Sigorta primi işveren hissesi desteği: 6’ncı bölgede 10 yıl, diğer bölgelerde 7 yıl süreyle uygulanır. Sigorta primi işveren hissesi desteğinin miktarı 1, 2, 3, 4 ve 5’inci bölgelerde sabit yatırım tutarının %15’ini geçemez. Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlarda bu kısıt uygulanmaz.
  • Yatırım yeri tahsisi
  • Faiz veya kâr payı desteği: Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında TL cinsi kredilerde yatırım konusu ürün yüksek teknoloji seviyesinde ise 10 puan, diğerlerinde 8 puan, döviz ve dövize endeksli kredilerde 2 puan; stratejik yatırımlar için TL kredilerde 5 puan, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 puan destek verilir. Faiz veya kâr payı desteği tutarı, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlarda sabit yatırım tutarının %20’sini aşmamak kaydıyla, diğer stratejik yatırımlarda ise sabit yatırım tutarının %10’unu aşmamak kaydıyla 75 milyon Türk Lirasını geçemez.
  • KDV iadesi: Sabit yatırım tutarı beşyüzmilyon Türk Lirasının üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılabilir.
  • Gelir vergisi stopajı desteği: 6. bölgede gerçekleştirilecek ve/veya Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlar için yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir. Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlar için bu destek, yatırıma konu olan ürün yüksek teknoloji seviyesinde ise azami 500, diğerlerinde ise azami 300 çalışan için uygulanır.
  • Sigorta prim desteği: 6. bölgede gerçekleştirilecek stratejik yatırımlarda 10 yıl, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen, 6 ncı bölge dışında kalan bölgelerdeki stratejik yatırımlar için, yatırıma konu olan ürün yüksek teknoloji seviyesinde ise 7 yıl, diğerlerinde ise 5 yıl süreyle destek verilir.